Huesca - Wasqah

Provincie: Huesca
Regio: Aragón
Comarca: Hoya de Huesca
-------
HISTORISCH
Romeinse naam:
Arabische naam: Wasqah
Mark: Marca Superior
Kurah: Wasqah (Huesca)
Taifa: Saraqusta (Zaragoza)

717: Moslims vestigen zich in Huesca. Wasqah is de hoofdstad van de kurah Wasqah in de Marca Superior. In de Romeinse tijd heet de plaats Osca en maakt het onderdeel uit van de provincies Citerior, Celtiberia en Tarraconense.

760: De wali van Huesca valt Jaca aan, maar kan het niet innemen. Hij wordt daarna in de Slag bij de río Aragón door troepen van graaf Aznar verslagen.

777: Abu Tawr/Tahir, wali van Huesca, komt in opstand tegen Abd ar-Rahman I, emir van Córdoba (756-788). Volgens de historicus Ibn Hazm is hij als Abu Tawr ibn Qasi de tweede zoon van de bekeerde Westgotische graaf Cassius, van de dynastie Banu Qasi.

788/89: Matruh ibn Suleiman al-Arabi, wali van Barcelona en Girona, komt rond deze tijd in opstand tegen het centrale gezag in Córdoba en neemt, met hulp van Karel de Grote, koning der Franken (768-814), de steden Huesca en Zaragoza in.

796: De wali van Huesca spant samen met Lodewijk, koning van Aquitanië (781-814).

800: Bahlul ibn Marzuq (ook bekend als Abul Hayyay, Abu al-Hajjaj), zoon van Marzuq ibn Uskara (heer van Muns), verovert Huesca op de Banu Salama, die eerder in 798 rebeleren in Zaragoza.

802: De Muladi generaal Amrus ibn Yusuf, wali van Talavera, wordt vanuit Toledo door al-Hakam I, emir van Córdoba (796-822) naar Zaragoza en Huesca gestuurd en neemt deze plaatsen in op Bahlal ibn Marzuq. Ibn Marzuq vlucht naar Pallars. Amrus trekt op tegen Tudela en installeert daar zijn zoon Yusuf ibn Amrus als wali.

804: Rond deze tijd installeert Amrus ibn Yusuf, wali van Zaragoza, zijn familielid, Sabrit (Banu Sabrit), als wali in Huesca.

851: Op 21/22 oktober worden de Mozaraben zussen Nunilo en Alodia uit Huesca onthoofd vanwege het weigeren om terug te keren tot de Islam (vader is moslim en moeder christen). Dit wordt in een christelijke tekst, bewaard in de kathedraal van Huesca, vermeld. Het is een uniek geval in Aragón. De Katholieke kerk heeft deze twee zussen heilig verklaard.

860: Overlijden in Barbastro van Jalaf ibn Rasid ibn Asad. Hij wordt begraven op de begraafplaats van la Peña de los Cuervos. Hij wordt opgevolgd door zijn zoon Abd Allah ibn Khalaf ibn Rashid ibn Asad, die, hoewel hij de controle over Huesca verlies, Barbastro voor 20 jaar regeert.

862: Mutarrif I ibn Musa, zoon van Musa ibn Musa, wordt wali van Huesca (tot 873). Hij is gehuwd met Velasquita Garcés, dochter van koning García Íñiguez van Pamplona (851-870).

870: Amrus ibn Omar ibn Amrus (Arabisch: عمروس بن عمرو بن عمروس‎) kleinzoon van Amrus ibn Yusuf al-Muwalad, komt in Huesca in opstand tegen Mohammed I, emir van Córdoba (852-886) en neemt zijn neef Lubb ibn Zakariyya ibn Amrus (Arabisch: لبّ بن زكريّا بن عمروس‎) gevangen. Hij doodt de wali van Huesca, Musa ibn Galindo, zoon van García Íñiguez van Pamplona (of hij wordt geexecuteerd in Córdoba). Hij verbindt zich met zijn oom aan vaderzijde, García Íñiguez. Kort daarna keert hij terug tot het emiraat en wordt hij tot wali van Toledo benoemd.

871: Amrus ibn Omar ibn Amrus wordt zijn recht op Arnedo door emir Mohammed I ontnomen en komt hij met zijn broers in opstand. Zij veroveren alle oude gebieden van hun vader; Lubb en halfbroer Ismail ibn Musa (bij Maymuna bint Zahir ibn Fortun) bezetten Zaragoza, Mutarrif ibn Musa bezet Huesca en Fortun ibn Musa verovert Tudela.

872: Amr ibn Amrus onderwerpt zich aan Córdoba. Hij wordt belast met Huesca.

873: Mutarrif ibn Musa, wali van Huesca, zoon van Musa ibn Galindo, wordt op 6 september gekruizigd in Córdoba. Samen met de zonen Lubb en Musa.

875: Masud ibn Amrus volgt zijn vader Amrus (overl. 875) in de regering van Huesca, handhaving loyaliteit aan de emir Mohammed I. Hij overlijdt in 887.

884: In het noorden in de Marca Superior breekt een opstand uit tegen emir Mohammed I. Musa neemt bezit van Zaragoza, Tudela en Huesca. Een andere opstandeling, Abd al-Rahman ibn Marwan van Mérida wordt in een opstand bijgestaan door koning Alfons III van Asturië, León en Galicië (866-910).

887: Op 12 maart wordt de wali van Huesca, Masud ibn Amrus (Arabisch: مسعود بن عمروس‎), zoon van Amrus ibn Umar, laatste van de Banu Amrus gedood door Mohammed ibn Abd al-Malik al-Tawil/al-Tawr. Mohammed is een zoon van Abd al-Malik ibn Abd Allah ibn Sabrit (Banu Sabrit, Arabisch: بنو شبريط‎), een lokale heer in Huesca. Met hem begint de Banu al-Tawil (Arabisch: بنو الطويل‎). Hij wordt de nieuwe wali van Huesca. Hij is gehuwd met Sancha, dochter van Aznar Galíndez II, graaf van Aragón.

898: Mohammed ibn Lubb, wali van Barbastro valt Huesca aan en neemt Mohammed ibn Abd al-Malik al-Tawil, wali van Huesca, gevangen. Hij voert hem geketend af naar Zaragoza. Al-Tawil wordt gedwongen om 100.000 gouden dinaren te betalen en zijn dochter Sayyida en zoon Abd al-Malik als garantie (voor de betaling) te leveren. Mohammed ibn Lubb ontvangt het land tussen Monzón en Huesca. Daarna huwt hij met Sayyida en wordt de helft van de betaalsom ongedaan gemaakt. Na de dood van Mohammed ibn Lubb weet Mohammed ibn al­Malik al-Tawil Barbastro en Huesca weer te heroveren.

907: Raymond I van Pallars en Ribagorza verliest grote delen van Ribagorza, inclusief Roda de Isábena en Montpedrós, aan Mohammed ibn al­-Malik al-Tawil, wali van Huesca. Hij heerst daarna voornamelijk in Pallars, wat altijd al de politieke basis is geweest.

908: Overlijden van de qadi van Huesca, Mohammed ibn Suleiman al-Ma'afiri. Hij staat bekend dat hij de solidariteit heeft verdedigd met de muwallads tegenover de Arabische Banu Tujib.

909: Mohammed ibn Abd al­-Malik al-Tawil verovert de kastelen Alguaire, Gaulter en Oliola. Hierbij worden 300 gevangen gemaakt en veel buit veroverd.

911: Mohammed ibn Abd al-Malik al-Tawil gebruikt de buit die heeft verkregen door raids tegen Pallars voor de versterking van de muren van Huesca.

912: Mohammed ibn Abd al-Malik al-Tawil voert raids uit in Catalonië tegen Sunier I, graaf van Barcelona (911-948). Al-Tawil verslaat Sunier in de buurt van Tarragona.

913: Tijdens een volgende campagne tegen Sunier I sneuvelt Mohammed ibn Abd al-Malik al-Tawil in de omgeving van Barcelona. Ook sneuvelt de religieuze geleerde uit Huesca, Mohammed ibn Shaja (al-Khuskhani). Mohammed ibn al-Malik wordt opgevolgd door zijn zoon Abd al-Malik ibn Mohammed in Barbastro, Monzón en Huesca. Abd al-Malik geeft Monzón (waar hij afgewezen wordt door de inwoners) in 914 aan zijn broer Amrus.

915: Mohammed ibn al-Walid valt zijn neef Abd al-Malik ibn Mohammed al-Tawil in Huesca aan. In de daarop volgende maanden wordt dezelfde Abd al-Malik ook aangevallen door zijn familieleden Zakariyya, Asbagh en naamgenoot Abd al-Malik.

918: In december wordt Abd al-Malik ibn Mohammed al-Tawil, wali van Huesca, door zijn eigen broer, Amrus gewurgd. Een maand later wordt Amrus door de inwoners van Huesca verdreven.

919: In januari wordt Amrus ibn Mohammed verdreven door de inwoners van Huesca, die de hulp in hadden geroepen van een andere broer, Fortun. Amrus trekt naar Barbastro en Alquézar, waar hij Abd ar-Rahman III, emir van Córdoba (912/29-961) vraagt om namens hem wali te zijn.

931/32: Fortun ibn Mohammed, wali van Huesca en de rebel Mohammed ibn Hashim (Banu Tujib) ondertekenen een verdrag. Als reactie valt kalief Abd ar-Rahman III Huesca aan en verwoest de stad. Hij neemt velen gevangen.

933: Fortun ibn Mohammed deserteert samen met zijn broer Amrus, wali van Barbastro uit het leger van het kalifaat gedurende de expeditie naar Osma. Fortun vlucht met bewoners naar de hisn Fan wa Man (Castillo Sen y Men) op de berg Las Peñas de San Miguel in de Pyreneeën. Hij trekt daarna naar Córdoba om weer in genade aangenomen te worden door kalief Abd ar-Rahman III.

933: Kalief Abd ar-Rahman III stuurt troepen naar Huesca om Yahya ibn al-Tawil te ondersteunen, maar het leger wordt aangevallen door de verdreven Amrus ibn al-Tawil.

934: Kalief Abd ar-Rahman III start een derde campagne tegen Navarra en installeert nieuwe wali's en generaals in Tudela, Tarazona en Huesca.

934: Fortun ibn Mohammed weigert weer mee te doen aan de voorbereiding van een nieuwe expeditie van het kalifaat.

936: Inwoners van Huesca komen in opstand (al-Udhri noemt dit fitna) tegen het kalifaat en verdrijven de Omajjaden wali, Ahmed ibn Ilyas. Fortun ibn Mohammed wordt weer hersteld als wali van Huesca.

939: Fortun ibn Mohammed wordt gekruizigd in Córdoba vanwege zijn desertie tijdens de expeditie Simancas-Alhandega.

941: Sanzia/Sancha, dochter van Aznar Galíndez, graaf van Aragón (809-820), de weduwe van ibn Abd al-Malik al-Tawil, verlaat Huesca en gaat naar Pamplona, waar zij koning García I Sánchez van Navarra-Pamplona (926-970) huwt.

942: Musa ibn Mohammed wordt benoemd als wali van Huesca en zijn broer Yahya wali van Barbastro. Dit wordt bevestigd in januari van het volgende jaar (volgens al-Udhri). Kalief Abd ar-Rahman III roept datzelfde jaar de Arabische wali van Catalayud, Hakam ibn Mundhir en Musa in de Grote Moskee in Córdoba bijeen om hun geschil te slechten.

947: Het overlijden van de muwallad jurist en qadi Abd Allah ibn al-Hassan al-Sindi. Hij wordt beschreven als een trouweling van Abd al-Malik al-Tawil en een tegenstander van de Banu Tujib (al-Khuskhani). Hij is benoemd door kalief Abd ar-Rahman III als qadi van Huesca, Barbastro en Lérida. Hij is ook wazir van Abd al-Malik en diens broer Fortun.

954: In december overlijdt de wali van Huesca, Abd al-Malik ibn Musa al-Tawil (al-Udhri). Bij zijn begrafenis is de qadi Musa ibn Harun aanwezig. Hij is de schrijver van een verloren werk over de geschiedenis van Huesca.

957/58 (346): Abd ar-Rahman III laat het gouverneurschap van Huesca delen door Abd al-Malik ibn Musa en zijn neef Yahya ibn Lubb (al-Udhri). Wanneer Yahya in 959 wali van Barbastro wordt blijft Abd al-Malik aan als enige wali van Huesca.

960: Abd ar-Rahman III trekt met de wali's van Zaragoza, Fraga, Huesca en Tarragona op tegen Catalonië.

1017 (407): In Huesca wordt de dichter en rechter Abu Walid al-Waqshi geboren.

1046: Na de dood van Suleiman ibn Hud al-Judhami al-Musta'in I, emir van Zaragoza (1037-1046) en Lérida (1039-1046) en Calatayud ontvangt zijn zoon Lubb ibn Suleiman Huesca.

1082: Na het overlijden van Ahmed ibn Suleiman ibn Hud al-Muqtadir, emir van Zaragoza (1046-1081/82/83) wordt hij in het westelijk deel (met Zaragoza, Tudela, Tarazona, Huesca en Barbastro) van zijn taifa-rijk opgevolgd door Yusuf al-Mu'tamin en in het andere deel (Lérida, Tortosa, Denia, Morella en Monzón) door Mundhir al-Hayib.

1090: Beleg van Huesca. Centule V van Béarn leidt Franse troepen uit Béarn bij een aanval op Huesca namens koning Sancho I Ramírez van Aragón (1063-1094) en Navarra (1076-1094), maar wordt daarna vermoord in de Valle de Tena in Huesca.

1093 (486): Beleg van Huesca. Sancho I Ramirez begint de belegering van de moslims in Huesca. De belegering duurt 3 jaar.

1094: Op 4 juni sneuvelt Sancho I Ramirez tijdens de belegering van Huesca bij de stadsmuren, na getroffen te zijn door een pijl. Hierna vervolgt zijn zoon Peter I van Aragón en Navarra (1094-1104) de belegering.

1096: Na de slag van Alcoraz (18 november) verovert Peter I van Aragón en Navarra in november Huesca.

1154: Huesca komt aan Raymond Berengarius IV (1113/14–1162), graaf van Barcelona, Gerona, Osona, Cerdaña en Ribagorza.

Bronnen:
The Lords of the Upper March (aṣhāb al-thaghr) (Philippe Sénac)
http://en.wikipedia.org
http://historiadetudela.es/0603.pdf
http://cronologiahistorica.com
http://rutas.legadoandalusi.es
http://www.artehistoria.jcyl.es/histesp/lugares/298.htm
http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2a.htm
http://www.enotes.com/topic/Muhammad_al-Tawil_of_Huesca
http://usuarios.multimania.es/entremuro/html/LosmusulmanesenBarbastro.html