Zaragoza - Saraqusta

Provincie: Zaragoza
Regio: Aragón
Comarca: Comarca de Zaragoza
-------
HISTORISCH
Romeinse naam:
Arabische naam: Saraqustâ (سرقسطة)
Mark: Marca Superior
Kurah: Saraqusta (Zaragoza)
Taifa: Saraqusta (Zaragoza)

714 (95): Beleg van Zaragoza. Musa ibn Nusair trekt via Sigüenza en Calatayud naar het noordoosten en verovert in de lente Zaragoza de hoofdstad van de Vallei van de Ebro (Ebru). Daar laat hij de tabi'i Hanash al-Sanani de grote moskee ontwerpen. Hij ontvangt hier van de Omajjaden kalief al-Walid I het bevel terug te keren naar Damascus. Saraqusta maakt als hoofdstad deel uit van de kurah Saraqusta in de Marca Superior.

741: Na de Slag bij Wadi al-Fath (Medina-Sidonia) en dood van Abd al-Malik ibn Qatan al Fihri, wali van al-Andalus (732-734 en 741) in Córdoba door toedoen van Balj ibn Bishr al-Qushayri, wali van al-Andalus (742) vluchten zijn zonen Ummaya en Qatan naar respectievelijk Mérida en Zaragoza.

749 (132): Yusuf ibn Abd al-Rahman al-Fihri, wali van al-Andalus (747-756) biedt het gouverneurschap van Zaragoza aan de bevelhebber van zijn leger, wazir en schoonzoon, al-Sumayl ibn Hatim ibn Dhil Chauxan (Kaisiten van de stam Banu Kilab). De aanwezigheid van al-Sumayl veroorzaakt spanning onder de moslims van al-Andalus.

753/54 (136): Beleg van Zaragoza. Al-Sumayl wordt voor 7 maanden in Zaragoza belegerd door opstandelingen onder Amir ibn Amr al-Abdari en al-Habhab ibn Rawaha al-Zuhri. Al-Sumayl ontvangt geen hulp van de wali al-Fihri, maar wel van Syriërs uit Elvira en Jaén. Al-Sumayl vertrekt naar Córdoba en de rebellen nemen de stad in. Een half jaar later weet al-Fihri de rebellen in Zaragoza te verslaan.

774: Aanstelling van al-Hussein/Hussein ibn Yahya al-Ansari ibn Saad al-Obadi als wali van Zaragoza. Hij spant samen met de Jemenitische aristocratie en komt in opstand tegen Abd ar-Rahman I, emir van Córdoba (756-788). De emir stuurt generaal Abd al-Malik ibn Umar tegen hem.

777: Karel de Grote, koning der Franken (768-814) ontvangt op de Rijksdag in Paderborn de afgezanten van de wali's Suleiman al-Arabi (Barcelona en Girona), Hussein (Zaragoza) en Abu Tawr (Huesca). De wali's zijn rond dit jaar in opstand gekomen tegen emir Abd ar-Rahman I en zij geven Karel de Grote hun steun en eerbetoon in ruil voor Frankische militaire hulp.

778: Beleg van Zaragoza. Karel de Grote ontvangt in de omgeving van Zaragoza eerbetoon van Suleiman al-Arabi en zijn zonen Aysun en Matruh. Hussein weigert de poorten van de stad te openen en zich te onderwerpen aan de Franken. Karel de Grote kan de stad niet veroveren en trekt zich na 1 maand terug. De terugtrekking is vanwege Saksische onrusten onder Widukind in het noorden van zijn rijk. Hij neemt enkele moslimgevangenen mee, inclusief Suleiman al-Arabi. Suleiman komt kort daarna vrij.

780: Beleg van Zaragoza. Op 5 september stuurt emir Abd ar-Rahman I een leger onder generaal Thalaba ibn Ubaid (Tsalaba ibn Obaid) naar Zaragoza tegen Suleiman ibn al-Arabi en Hussein ibn Yahya. Suleiman wordt in Zaragoza vermoord door zijn voormalige bondgenoot Hussein. Zijn zoon en opvolger Aysun ibn Suleiman verbindt zich daarna met de emir en neemt ook deel aan de belegering. Na een lange belegering (tot in 782) volgt er een bestand.

781 (164) : Beleg van Zaragoza. Op 25 augustus verbreekt Hussein ibn Yahya het verbond met de emir die daarop samen met generaal Tammam ibn Ghalib ibn Alqama naar Zaragoza trekt. Hij belegert Zaragoza en in de gevechten die volgen worden door het leger van de emir vele gevangenen gemaakt, waaronder een zoon van Hussein. De verzwakte bevolking en de belegering met 36 belegeringsmachines leidt tot de val van de stad. De gevangenen, waaronder Hussein en zijn zoon, worden in Córdoba geexecuteerd.

788: Musa ibn Fortun (Banu Qasi) trekt naar Zaragoza en verovert de plaats. Hij wordt daar vermoord door de rebel Djahdar.

788/89: Matruh ibn Suleiman al-Arabi, de opstandige wali van Barcelona en Girona, neemt rond deze tijd, met hulp van Karel de Grote, Huesca en Zaragoza in.

791/92 (175): Tijdens een jachtfeest wordt Matruh in de buurt van Zaragoza geexecuteerd door zijn neven Amrus ibn Yusuf al-Muwalad (Banu Amrus) en Sabrit ibn Rashid (Banu Sabrit). Deze neven waren eerder in dienst van Suleiman al-Arabi en tegen hem in opstand gekomen. Het hoofd van Matruh wordt naar de wali van Tarazona gebracht, als bewijs voor hun loyaliteit aan Hisham I, emir van Córdoba (788-796). Amrus wordt hierna benoemd tot wali van Talavera.

797: Op 4 maart komt bij de grens met Zaragoza Bahlul ibn Marzuq (ook bekend als Abul Hayyay, Abu al-Hajjaj) in opstand tegen emir al-Hakam I. Zijn vader, Marzuq ibn Uskara, een bask ("Uskara") is heer van Muns. Generaal Abd Allah ibn Abd ar-Rahman I al-Balansi, oom van al-Hakam I, emir van Córdoba (796-822), trekt tegen hem op.

802: De muladi generaal Amrus ibn Yusuf, wali van Talavera, wordt vanuit Toledo door emir al-Hakam I naar Zaragoza en Huesca gestuurd en neemt de plaatsen in op Bahlul ibn Marzuq. Ibn Marzuq vlucht naar Pallars en wordt door Jalal ibn Rashid ibn Asad, wali van Barbastro vermoord. Amrus trekt ook op tegen Tudela en installeert daar zijn zoon Yusuf ibn Amrus als wali.

802: In december is er wederom rebellie in Zaragoza, nu onder Musa I ibn Fortun ibn Qasi, wali van Zaragoza, Arnedo en Tarazona. Hij overlijdt en zijn zoon Musa II ibn Musa volgt hem in Zaragoza op.

803/04 (188): Amrus ibn Yusuf wordt aangesteld als wali van Zaragoza.

813/14: Overlijden in Talavera of Zaragoza van Amrus ibn Yusuf.

816/17: In november reist de wali van Zaragoza naar Aken en onderhandeld over een nieuw driejarig bestand. Het bestand wordt eindelijk het jaar erop in februari gesloten.

827: Op verzoek van Aysun ibn Suleiman ibn Yaqdhan al-Arabi (Aisso) stuurt Abd ar-Rahman II zijn generaal Ubayd Allah ibn Abd Allah al-Balansi (genaamd Abu Marwan) naar Zaragoza (mei), van waaruit hij doortrekt naar de Marca Hispanica.

839: Eleazar, eerder bekend als Bodo, oud bisschop aan het Frankisch hof van Lodewijk de Vrome (830 bekeert tot het judisme) gaat naar het hof van Zaragoza. Hij zet de wali aan tot het vervolgen van christenen. Hij treed er in militaire dienst. Bekend is dat hij contact (840) onderhoudt met Pablo Alvaro, een jood die tot het christendom is bekeerd in Córdoba. Enkele brieven zijn bewaard.

840: Abd ar-Rahman II, emir van Córdoba (822-852) stelt de broers Abd Allah en Amir ibn Kulayb (Kalayb) aan als wali's van respectievelijk Zaragoza en Tudela. Datzelfde jaar valt Abd Allah koning Íñigo Íñiguez Arista van Navarra-Pamplona (824-851) aan. Íñigo Íñiguez was samen met Musa ibn Musa ibn Fortun in opstand gekomen tegen de emir. Dit vanwege de verbanning van hun familielid Abd al-Jabbar ibn Qasi door Abd Allah en Amir ibn Kalayb. De emir stuurt ook zijn zoon prins al-Mutarrif en de generaal Abd al-Wahid ibn Yezid Iskenderani om de opstand te onderdrukken.

842: Abd ar-Rahman II benoemt de generaal Harit ibn Bazi als wali van Zaragoza. Hij stelt hem aan als bevelhebber van een strafexpeditie tegen Musa ibn Musa ibn Fortun. Ook al-Mutarrif maakt deel uit van de expeditie.

844: Prins Mohammed (vanaf 852 als Mohammed, emir van Córdoba) wordt door zijn vader Abd ar-Rahman II, aangesteld als wali van Zaragoza.

852: De heerschappij van Musa II ibn Musa ibn Fortun (موسى بن موسى بن القسوي), wali van Tudela en Huesca (1ste keer gehuwd met Assona Iñiguez, dochter van Iñigo Arista de Pamplona en de 2de keer met Maimona ibn Zahir, dochter van Zair ibn Fortun) over zijn gebieden en zijn banden met het emiraat worden geformaliseerd. Mohammed I, emir van Córdoba (852-886) stelt Musa II aan als wali van Zaragoza (852-860) en de Spaanse Mark. Hierna volgt een periode waarin zijn macht op een hoogtepunt komt. Hij controlleert Zaragoza, Tudela, Huesca en Toledo en maakt er een soort ministaat van met de status van een rijk zoals het Emiraat van Córdoba en het Koninkrijk van Asturië. Het gebied strekt zich uit van Nájera tot Zaragoza en Calatayud.

858: Humfried van Gotië, graaf van Barcelona, Gerona, Ampurias, Roussillon en Narbonne (858-864) komt een vredesverdrag overeen met Zaragoza. Wali zou toen ene Abd al-Awar/Uwar (Abdiluvar) zijn.

862: Op 26 september sneuvelt Musa II ibn Musa.

872: Beleg van Zaragoza. Ismail ibn Musa, heer van Monzón (Banu Qasi) verovert op 16 januari Zaragoza en daarna Barbastro.

882 (268): Beleg van Zaragoza. Generaal Abu Khalid Hashim ibn Abd al-Aziz ibn Hashim wordt door emir Mohammed I met diens zoon prins al-Mundhir ibn Mohammed naar een opstand van de Banu Qasi gestuurd in de Marca Superior. Ismail ibn Musa verdedigt Zaragoza tegen een aanval van de prins ("Almundar, Mahomat regis filius"). Ismail wordt gevangen genomen (15 november) en opgesloten in het kasteel van Viguera.

884: In het noorden in de Marca Superior breekt een opstand uit tegen emir Mohammed I. Musa (ibn Mohammed?) neemt bezit van Zaragoza, Tudela en Huesca. Een andere opstandeling, Abd al-Rahman ibn Marwan van Mérida wordt in een opstand bijgestaan door koning Alfons III van Asturië, León en Galicië (866-910).
Mohammed ibn Lubb ibn Musa wordt door het leger van emir Mohammed I onder Hashim ibn Abd al-Aziz gedwongen om Zaragoza te verkopen voor 10.000 of 15.000 dinars in ruil voor het gouverneurschap van Arnedo en Tarazona.

890: Abu Yahya Mohammed ibn Abd ar-Rahman ibn Abd al-Aziz al-Tujibi komt in Zaragoza aan de macht.

898: Beleg van Zaragoza. Mohammed ibn Lubb wordt gedood tijdens een aanval op Zaragoza onder de Tujibi wali Mohammed ibn Abd ar-Rahman. Zijn zoon Lubb ibn Mohammed ibn Lubb, bondgenoot van de rebel Omar ibn Hafsun sluit zich daarna aan bij de emir en wordt als wali van Tudela en Tarazona aangesteld.

922/23: Na de dood van Mohammed ibn Abd Allah (Banu Qasi) in het kasteel van Viguera trekt Mohammed ibn Abd ar-Rahman al-Anqar, wali van Zaragoza met zijn zoon Hashim naar Tudela en stuurt boodschappers naar emir Abd ar-Rahman III, om versterkingen te vragen. De emir stuurt de wazir Abd al-Hamid ibn Basil met versterkingen naar Tudela.

930: Mohammed ibn Hashim (Abu Yahya Mohammed ibn Hashim; christenen noemen hem Abohaia) is wali van Zaragoza (930-950) en de Marca Superior. Hij volgt zijn vader Hashim ibn al-Anqar op.

934: Abd ar-Rahman III, kalief van Córdoba (912/29-961) trekt tijdens de 3de campagne tegen Navarra vanuit Guadalajara naar Zaragoza en vandaar via Borja naar Tudela en tenslotte naar Pamplona (volgens de historicus en muladi al-Udri). Mohammed ibn Hashim weigert troepen te leveren voor het leger van de kalief.

935: Abd ar-Rahman III keert voor 4 maanden terug naar de Marca Superieur om de opstand van Mohammed ibn Hashim te onderdrukken.

937: Beleg van Zaragoza. Mohammed ibn Hashim erkent koning Ramiro II van León (931-951) als zijn vorst. Enkele generaals deserteren en Ramiro II verovert in zijn gebied enkele kastelen voor Ibn Hashim. Emir Abd ar-Rahman III zijn generaal, prins Ahmed ibn Ishak (uit Sevilla) via Calatayud met de cavalerie naar Zaragoza. Hij maakt hem tot wali van de Marca Superior. Zaragoza wordt ingenomen op Mohammed ibn Hashim. Kort daarna wordt Ahmed ontheven uit zijn functie en zweert hij met zijn broer Omayya samen tegen de kalief. Omayya trekt daarna naar Santarem en leidt er een opstand en verbindt zich met Ramiro II. Nadat Ahmed contacten voert met de Fatimiden (shi'a) wordt hij uiteindelijk gearresteerd en geexecuteerd. Abd ar-Rahman III laat Ibn Hashim op zijn post na de inname van Zaragoza.

941: Abd ar-Rahman III sluit een vredesverdrag met Ramiro II. Bij de ondertekening zijn o.m. de graven Diego Muñoz de Saldaña, Fernan Gonzalez, Ansur Fernandez en García I de Navarra aanwezig. Als gevolg hiervan wordt de wali van Zaragoza, Mohammad ibn Hashim vrijgelaten. Vrede is van korte duur, binnen een jaar is er al weer strijd.

950: Yahya ibn Mohammed ibn Hashim al-Tujibi is wali van Zaragoza en de Marca Superior (950-975). Hij is een vriend van al-Hakam's generaal Mohammed ibn Hashim. Dichter van naam aan zijn hof is Yusuf ibn Harun ar-Ramadi.

960: Abd ar-Rahman III trekt met de wali's van Zaragoza, Fraga, Huesca en Tarragona op tegen Catalonië.

963: Yahya ibn Mohammed verslaat in Navarra een leger van koning García I Sánchez van Navarra-Pamplona (926-970).

972: In januari wordt de wazir Ahmed ibn Yala ibn Wahb wali van Zaragoza en Tudela. Op 23 januari overlijdt hij en volgt Ahmed ibn Mohammed ibn Abbas ("el Zabalzorta"), eerder wali van Lerida, hem op. Zijn broer Abbas vervangt hem dan in Lerida.

976: Ibn Idhari noemt Yahya ibn Mohammed "al-Zuqaytir" als wali van Zaragoza.

982: De wazir al-Mansur ibn Abi Aamir "bi-Allah" (Almanzor) neemt Zaragoza in en neemt hierbij ruim 9.000 gevangenen.

989: Op 8 juni ontslaat Hisham II, kalief van Córdoba (976-1009) wali Abd ar-Rahman ibn Motarrif in Zaragoza en benoemt zijn zoon Yahya "Simeya" als wali van het noordoostelijke gebied. De zoon van al-Mansur, Abd Allah, was eerder tot Abd ar-Rahman gekomen en heeft samen met Abd Allah van Toledo (ook ontheven) samengezworen tegen de kalief.

1013: Al-Mundhir ibn Yahya al-Tujibi erkent Suleiman, kalief van Córdoba (1009-1010 en 1013-1016) en wordt eerst hajib en daarna als Al-Mundhir I, emir van Zaragoza (ca. 1013/18-1021).

1018: Rond deze tijd ontstaat de taifa Saraqusta met Al-Mundhir I als eerste emir.

1021/22: Yayha ibn al-Mundhir al-Muzaffar, emir van Zaragoza (1021/23-1036) volgt zijn vader op als emir.

1036: Opvolging door al-Mundir II ibn Yahya al-Tujibi Mu'izz al-Dawla, emir van Zaragoza (1036-1038).

1038: Al-Mundhir II wordt geexecuteerd door zijn verre neef, Abd Allah ibn al-Hakam al-Tujibi al-Hayib. Dit is het einde van de dynastie van de Banu Tujibi (1013/18-38). Ibn al-Hakam laat ook de joodse wazir en dichter Yekutiel ben Isaac ombrengen. Hij was als wazir in dienst van al-Mundhir II.

1039: Ibn al-Hakam wordt verdreven tijdens een opstand. Hij wordt opgevolgd door Suleiman ibn Hud al-Judhami al-Musta'in I, emir van Zaragoza, Lérida en Calatayud (1039-1046). Hij is de eerste van de Banu Hud (de Huddiden heersen tot 1110 over de taifa).

1046: Overlijden van al-Musta'in I en opgevolging door zijn zoon Abu Jafar Ahmed ibn Suleiman ibn Hud al-Muqtadir, emir van Zaragoza (1046-1081/82/83). Het lukt hem de oude gebieden van zijn vader te herenigen.

1058: Op 5 september sluiten Raymond Berengarius I, graaf van Barcelona (1035-1076) en Ermengol III, graaf van Urgel (1038-1066) een nieuw verdrag tegen Ahmed ibn Suleiman ibn Hud al-Muqtadir, emir van Zaragoza (1046-1081/82/83). De graaf van Urgel wordt hierin 1/3 beloofd van alle belastingen.

1060: Koning Ferdinand I van Castilië (1035-1065) en León (1037-1065) legt Zaragoza een jaarlijkse belasting op. Al-Muqtadir wordt gedwongen om jaarlijks tussen de 10.000 en 12.000 gouden dinars aan belasting te betalen en wijst dit (later) af.

1065: Al-Muqtadir beeindigd zijn relatie met Castilië en Ferdinand I stuurt daarna een strafexpeditie naar Zaragoza. Hierbij wordt o.a. Alquezar verloren.

1067: Beleg van Zaragoza. Een leger onder koning Sancho II van Castilië (1065-1072) en met "El Cid" ofwel Rodrigo Díaz de Vivar († 1099) belegert Zaragoza. De belegering wordt afgebroken na het betalen van belastingen door al-Muqtadir.

1067: Na het verlies van koning Sancho II in de Slag bij Viana op troepen uit Navarra en Aragón schiet al-Muqtadir hem te hulp en verhindert hij daarmee een invasie in Castilië.

1069: Al-Muqtadir sluit met koning Sancho IV van Navarra-Pamplona (1054-1076) een vredesverdrag.

1070: Rond deze tijd volgt de jood Abu al-Fadl ibn Hasdai Ali Yusuf op als wazir aan het hof van de Huddiden in Zaragoza. Later wordt hij grootvizier. Hij bekeert zich in 1090 tot de Islam.

1073: Wederom wordt er tussen al-Muqtadir en Sancho IV een vredesverdrag gesloten.

1076: De wazir Ibn al-Royolo verdrijft Ali ibn Mujahid Iqbal ad-Dawla uit Dénia. Hiermee komt deze taifa in handen van al-Muqtadir.

1079: Beleg van Zaragoza. Centule V de Béarn neemt deel aan een mislukte poging om Zaragoza in te nemen op al-Muqtadir.

1081: "El Cid" ofwel Rodrigo Díaz de Vivar († 1099) treed in dienst van al-Muqtadir (tot juni 1087).

1082: Na het overlijden van al-Muqtadir wordt hij in het westelijk deel (met Zaragoza, Tudela, Tarazona, Huesca en Barbastro) van zijn taifa-rijk opgevolgd door Yusuf al-Mu'tamin, emir van Zaragoza (1081-1085) en in het andere deel (Lérida, Tortosa, Denia, Morella en Monzón) door Mundhir al-Hayib. Christenen noemen al-Mu'tamin Zulema of Alcamin.

1084: El Cid verhindert een poging om Zaragoza binnen te vallen door een gecombineerd leger van Sancho I Ramírez van Aragón en Mundhir al-Hayib.

1085: In de herfst overlijdt al-Mu'tamin en volgt zijn zoon Ahmed al-Musta'in II, emir van Zaragoza (1085-1110) hem op.

1086: Beleg van Zaragoza. In de lente belegeren Castilianen Zaragoza, maar de belegering wordt afgebroken bij het vernemen van de landing van Yusuf ibn Tashfin, emir van de Almoraviden (ca. 1061-1106) in het zuiden.

1087: El Cid treedt in juni uit dienst bij al-Musta'in II en keert terug in Castiliaanse dienst.

1092: El Cid hernieuwd een alliantie met Musta'in II en zorgt voor vrede tussen Zaragoza en Sancho I Ramírez van Aragón.

1096: In november trekt al-Musta'in II samen met de graven García Ordóñez van Nájera en Gonzalo Núñez de Lara uit Castilië en León, onderdanen van koning Alfons VI van Castilië (1072-1109), León (1065-1109), Galicië en Portugal (1073-1109), ten velde.

1102: Beleg van Zaragoza. Abd Allah ibn Fatima, de Almoraviden wali van Valencia trekt met een leger van 1.500 man naar Zaragoza en verschijnt in de zomer voor de stad. Dit gebeurt tijdens de afwezigheid van al-Musta'in II die naar Marrakesj was gegaan voor vredesonderhandelingen met Yusuf ibn Tashfin. Nog voordat de deuren geopend konden worden voor Ibn Fatima verschijnt op 26 september prins Abd al-Malik Imad al-Dawla met een brief van Ibn Tashfin, met daarin de boodschap aan diens vader dat er een vredesverdrag is tussen de Almoraviden en Zaragoza. Hierna keert Ibn Fatima terug naar Valencia. In deze periode zijn alleen de taifa's Zaragoza, Majorca en Albarracin nog onafhankelijk van de Almoraviden.

1110 (503): Al-Musta'in II overlijdt op 24 januari bij Valtierra. Over de omstandigheden bij zijn overlijden is onduidelijkheid. Er bestaan drie versies. Volgens Ibn Idhari overlijdt hij na een raid op een christelijk dorp (Olite?) wanneer hij op de terugweg naar Zaragoza, bij Valtierra door Aragonese en Navarese troepen wordt aangevallen. Volgens Ibn Jatib omsingelt al-Musta'in Olite, neemt er geld en gevangenen en sneuvelt bij Valtierra tijdens een aanval (Jumaada II 503, dus tussen 26 december 1109 en 23 januari 1110). Volgens de El Diccionario de la Academia de la Historia (1802), zonder bronvermelding, verdedigt hij Tudela en wordt hij op de terugweg bij Valtierra gedood. Na zijn dood vernemen de inwoners van Zaragoza over de samenwerking tussen al-Musta'ins' zoon Abd al-Malik Imad al-Dawla en de christenen en roepen zij de hulp in van de Almoraviden. Op 30/31 mei marcheren de Almoraviden onder generaal en nieuwe wali Mohammed ibn al-Hajj (Mohamed ben al-Hach), wali van Valencia en zijn zoon Abu Yahya Zaragoza binnen. Ibn al-Hajj en Abu Yahya sneuvelen op 5 juli in de Slag bij Zaragoza (volgens Ibn Idhari strijden Alfons en Imad al-Dawla samen). Abd al-Malik Imad al-Dawla vlucht naar Rueda.

1110: De joodse arts en dichter Abraham ben Meïr ibn Kamnial is een Almoraviden wazir onder emir Ali ibn Yusuf in Zaragoza.

1114 (508): Beleg van Zaragoza. Koning Alfons I van Aragón en Navarra (1104-1134) begint met de belegering van Zaragoza.

1114/15: Abu Bakr ibn Ibrahim ibn Tifilwit as-Sahrawi, zwager van Ali ibn Yusuf, emir van de Almoraviden (1106-1143), door laatstgenoemde aangesteld als wali van Zaragoza. Hij is de opvolger van Mohammed ibn al-Hajj. Aan het hof van Ibn Tifilwit wordt de filosoof en dichter Ibn Bajja wazir.

1116 (510): In de winter sneuvelt Ibn Tifilwit in een operatie tegen christenen. Plaats onbekend. Er wordt geen nieuwe wali aangesteld door Yusuf ibn Tashfin.

1118: Beleg van Zaragoza. Op 22 mei start opnieuw de belegering. De inwoners van Zaragoza vragen hulp aan Abd Allah ibn Mazdali, wali van Granada, die op dat moment in Jaén zit. Op 11 juni 1118 verovert Alfons I het kasteel en residentie van de wali's, de Qasr Aljafariya (قصر الجعفرية), Palacio de la Aljafería (Qasr al-Surur), net buiten Zaragoza. Vanuit Tudela trekt Ibn Mazdali eind september 1118 met versterkingen uit Córdoba Zaragoza binnen. Hij overlijdt daar plotseling. In december vindt de Slag bij Zaragoza plaats.

1118: Slag bij Zaragoza. Op 3 december worden de moslims buiten de stad verslagen door Alfons I. De stad valt op 18 december. Alfons I benoemt Gaston tot heer van Zaragoza en Pedro de Librana als bisschop. Hij neemt zijn intrek in de Aljafería. Met de val van Zaragoza is de macht van de moslims in Marca Superior feitelijk gebroken. Na de val komt een ontzettingsleger onder de wali van Valencia Tamim, broer van Ali ibn Yusuf, maar bij het zien van de stad in christelijke handen, keert hij terug naar Valencia.

1130: Rond dit jaar verbindt Abd al-Malik Imad ad-Dawla zich met Alfons I en vanaf die tijd strijden moslims uit Zaragoza mee in het leger van Aragón.



Bekende wetenschappers, schrijvers etc.:
850: In dit jaar overlijdt de sha'ir Abu as-Sawl Said ibn Yamer ibn Ali in Zaragoza.

869: Geboorte in Zaragoza van de grammaticus en hadithgeleerde Ibn Tabit al-Saraqusti, Qasim (Abu Mohammed/Abu Fadl Qasim ibn Tabit ibn Hazm ibn Abd ar-Rahman ibn Mutarrif ibn Suleiman ibn Yahya al-'Awfi al-Saraqusti). Hij overlijdt in april/mei 915 in dezelfde stad. Een belangrijk werk is zijn grammatica studie in Kitab al-'Ayn ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 5).

10de eeuw: In deze eeuw wordt in Zaragoza de filosoof, wiskundige, astronoom, musicus, dichter en taalkundige Ibn Fathun (Abu Othman Said ibn Fathun ibn Mukarram al-Tuyibi al-Saraqusti "al-Himar", "De ezel") geboren. Hij gaat in ballingschap naar Sicilië waar hij in de 11de eeuw overlijdt.

11de eeuw: In deze eeuw leeft in Zaragoza de joodse dichter, lexicograaf en exegeet (tekstverklaarder) Ibn Yiqatilla, Musa (Moshe ha-Kohen ben Shemu'el ha-Kohan ben Yiqatilla/Chiquitilla/Cheqatila). Hij heeft 4 werken geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 5).

11de eeuw: In deze eeuw leeft in Zaragoza de joodse dichter en grammaticus Ibn al-Tabban, Abu al-Fahm (Abu al-Fahm Levin ibn Ya'aqob ibn al-Tabban). Hij heeft 1 werk geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 5).

11de eeuw: In deze eeuw leeft in wellicht Zaragoza de joodse schrijver Ibn Paquda, Bahya (Bahya ibn Yusuf ibn Paquda). Hij is de schrijver van het boek "Libro de la guía a los deberes de los corazones" ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 4).

11de eeuw: In deze eeuw overlijdt, wellicht in Zaragoza de sha'ir Ibn Mihran, Suleiman (Abu al-Rabi Suleiman ibn Mihran al-Saraqusti). Volgens Ibn Bassam was hij in dienst van al-Muzaffar, zoon van de wazir al-Mansur. Hij heeft poezie geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 4).

11de eeuw: In deze eeuw wordt in Zaragoza de nahwi en imam Ibn Musa al-Kalbi, Abu al-Hajjaj (Abu al-Hayyay Yusuf ibn Musa al-Kalbi al-Darir al-Saraqusti) geboren. Hij overlijdt in 1126 (520) in Marrakesj. Hij heeft 4 werken geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 4).

1023/24 (414): Overlijden in Zaragoza van de ulama Ibn Muharib al-Saraqusti, Abu Mohammed (Abu Mohammed Yahya ibn Ibrahim ibn Muharib al-Saraqusti). Wellicht is hij uit dezelfde stad afkomstig. Hij heeft 1 werk geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 4).

1029 (420): Overlijden in Zaragoza van de filosoof, arts, astroloog en dichter Ibn al-Kattani (Abu Abd Allah Mohammed ibn al-Hussein ibn al-Kattani ). Hij is enige tijd lijfarts van de wazir al-Mansur. Hij is in 951 in Córdoba geboren.

1039: Rond deze tijd overlijdt in Zaragoza de joodse taalkundige, farmacoloog en grammaticus Ibn Yanah, Marwan (Abu al-Walid Marwan ibn Yanah al-Qurtubi). In het hebreeuws is hij bekend als Rabi Yonah of Rbi Marinus. Hij is rond 985 in Córdoba geboren. Hij vlucht vanwege de politiek of de pest uit Córdoba naar het hof van Zaragoza. Hij is bekend in de hele joodse wereld als o.m. de opsteller van een woordenboek over de wortels van de Hebreeuwse taal. Hij had een brede kennis van de Griekse en Arabische taal. Hij heeft 7 werken geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 5).

1042: Geboorte in Zaragoza van de dichter en jurist Khelph ibn Khelph. In 1120 trekt hij naar Valencia waar hij adviseur van wali al-Hosem ibn Vageb wordt. Hij overlijdt tussen 1126 en 1134 en wordt bij de Poort van Toledo in Zaragoza begraven.

ca. 1050: Rond deze tijd wordt in Zaragoza de joodse wazir Abu al-Fadl ibn Hasdai (Abu al-Fadl Hasdai ibn Yusuf ibn Hasdai, ‏أبو الفضل حصداي بن يوسف بن حصداي) geboren. Hij is de kleinzoon van Chasdai ibn Schaprut. Hij geldt als leerling filosofie van al-Kirmani. Hij is een vriend van Bahya ibn Paquda en de botanist Ibn Buklaris. Rond 1070 volgt hij Ali Yusuf op als wazir aan het hof van de Huddiden in Zaragoza. In 1090 bekeert hij zich tot de Islam, huwt hij Banafsay (Banafasay), de zus of stiefzus van al-Musta'in en wordt hij grootvizier. Hij wordt als gazant naar Cairo gezonden en sterft later, waarschijnlijk tijdens de hadj in 1093.

ca. 1060: Rond deze tijd wordt in Zaragoza de dichter al-Yassar as-Saraqusti (Abu Bakr Yahya al-Gazzar as-Saraqusti) geboren. Hij werkt als secretaris onder al-Mu'tamin en al-Musta'in II van Zaragoza. Hij overlijdt in ca. 1120, onbekend waar.

1063: Op 4 januari overlijdt in Zaragoza de uit dezelfde stad afkomstige schrijver Abu Tahir Ismail ibn Khalaf al-Saraqusti.

1066: Overlijden in Zaragoza van de filosoof, arts en wiskundige al-Kirmani (Abu al-Hakam Amr ibn Abd ar-Rahman ibn Ahmad ibn Ali al-Kirmani) geboren. Hij is een leerling van Maslamah ibn Ahmed al-Majriti. Hij is wazir onder al-Muqtadir, al-Mu'tamin en al-Mu'tamid. Hij is in 970 in Córdoba geboren.

1082 (475): Rond deze tijd overlijdt in Zaragoza de katib (secretaris) Ibn al-Qallas, Abu Omar. Onbekend is waar en wanneer hij is geboren. Hij heeft 1 werk geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 4).

1085: Rond deze tijd wordt in Zaragoza Ibn Bajjah (Abu Bakr Mohammed ibn Yahya ibn al-Sayigh geboren. Hij is filosoof, sha'ir, astronoom, musicus en wazir aan het hof van de Almoraviden wali Ibn Tifilwit van Zaragoza.

1093 (486): Op 31 maart (1 rabi) wordt in Zaragoza de ulama en qadi Ibn Nuh, Abu Mohammed (Abu Mohammed Ayyub ibn Mohammed ibn Wahb ibn Mohammed ibn Wahb ibn Mohammed ibn Wahb [genoemd Nuh] ibn Ayyub ibn Wahb [die zich vestigt in de alquería Nubalish bij Zaragoza] ibn Bakr ibn Sahl ibn Ayyub [hij komt met leger uit Noord-Afrika naar al-Andalus] ibn Ibrahim ibn Nayiya ibn Dawud ibn Awd ibn Udad ibn Azman ibn Dawud ibn Mu'ad ibn Nasr ibn Yarid al-Gafiqi) geboren. Hij is qadi in Alcira. Hij overlijdt op 29 juni 1180 (3 safar 576) in Valencia. Hij heeft 1 werk geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 4).

1095: In Zaragoza wordt de astronoom, filosoof, musicus, arts, psycholoog, vizier, dichter en wetenschapper Ibn Bajjah (Abu Bakr Mohammed ibn Yahya ibn al-Sayigh, أبو بكر محمد بن يحيى بن الصائغ) geboren. Christenen noemen hem Avempace. Hij is wazir onder de wali Ibn Tifilwit van Zaragoza. Bekend is een wedstrijd die hij aan gaat met de dichter al-Tutili. Later wordt hij wazir onder Yahya ibn Yusuf ibn Tashfin, een broer van Yusuf ibn Tashfin. Hij overlijdt in mei 1138 (Ramadan 533) in Fez.

11de/12de eeuw: Aan het einde van de deze eeuw of begin volgende eeuw wordt in Zaragoza de ulama Ibn Suleiman al-Tuyibi, Abu Abd Allah (Abu Abd Allah Mohammed ibn Suleiman al-Tuyibi al-Saraqusti) geboren. Hij is bekwaam op het gebied van islamitische lezingen, erfenis en rekenen. Hij overlijdt tussen 1135 en 1144, wellicht in Almería.

12de eeuw: In deze eeuw wordt in Zaragoza de joodse arts en botanicus Ibn Buklaris (Yonah ben Isaac ibn Buqlaris al-Israili) geboren. Hij werkt onder emir al-Musta'in II van Zaragoza.

12de eeuw: In waarschijnlijk deze overlijdt de wazir, katib en sha'ir Ibn Malik al-Saraqusti, Abu Bakr (Abu Bakr Ahmed ibn Malik al-Saraqusti). Hij leeft tijdens de Almohaden periode en is verbonden aan Zaragoza. Hij heeft poezie geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 4).

1115/16: Rond deze periode overlijdt (onbekend waar) de dichter Ibn Shatir, Abu Zayd (Abu Zayd Abd ar-Rahman ibn Shatir al-Saraqusti). Hij is afkomstig uit Zaragoza. Het is bekend dat hij 1 gedicht heeft geschreven ("Biblioteca de al-Andalus", Vol. 5).





Bronnen:
Une atac Catala contra Tortosa l'estiu del 964 (Dolors Bramon)
Historia del Reino de Navarra en la Edad Media (Lacarra)
Possessing the Land: Aragon's Expansion Into Islam's Ebro Frontier Under Alfonso the Battler 1104-1134 (Clay Stalls)
The fall of the caliphate of Córdoba: Berbers and Andalusis in conflict (Peter C. Scales)
http://en.wikipedia.org
http://es.wikipedia.org
http://ca.wikipedia.org
http://www.ibntufayl.org
http://historiadetudela.es/0603.pdf
www.alfonsadas.es/bajar.php?id=proyecto_2009.pdf
http://remacle.org/bloodwolf/arabe/alathyr/croisades2b.htm
http://www.mequinensa.com/es/municipio/historia/Cronologia.aspx
http://www.ingenierosdelrey.com/personajes/leon/05_ramiro2.htm#05
http://usuarios.multimania.es/entremuro/html/LosmusulmanesenBarbastro.html
http://dialnet.unirioja.es/servlet/fichero_articulo?codigo=15651&orden